شیوه برگزاری مراسم ترحیم + سنت‌ها و تغییرات در طول زمان

شیوه برگزاری مراسم ترحیم در ایران، ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی این سرزمین دارد. سوگواری برای عزیزان از دست رفته، از دیرباز در میان مردم ایران مرسوم بوده و این مراسم‌ها با حفظ سنت‌های قدیمی، به تدریج به شکل مدرن‌تری در آمده‌اند. مراسم ترحیم به عنوان یک آیین مذهبی و سنتی، نه تنها به یادبود فرد متوفی پرداخته، بلکه فرصتی است برای تسلی و همدردی با بازماندگان. در این مراسم، مفهوم تسلیت به معنای همدلی و غمگساری با خانواده متوفی است و هدف آن کاهش اندوه و تألم ناشی از فقدان عزیزان می‌باشد.

در این مقاله از تالار جام جم نگاهی عمیق تر به این سنت دیرینه و تاریخچه آن خواهیم داشت.

هدف اصلی مراسم ترحیم چیست؟

مراسم ترحیم، به عنوان یک روش سنتی و محترمانه، فرصتی است برای ابراز تسلیت به خانواده متوفی و همدردی با آن‌ها. در این مراسم، افراد با گرد هم آمدن، یاد و خاطرات خوب گذشته را مرور می‌کنند و از ویژگی‌ها و اخلاقیات نیکوی متوفی به نیکی یاد می‌کنند. این یادآوری‌ها نه تنها به زنده نگه‌داشتن یاد عزیزان کمک می‌کند، بلکه به خانواده داغدار احساس نزدیکی و حمایت می‌بخشد.

حضور خویشاوندان و دوستان در این مراسم، به خانواده متوفی کمک می‌کند تا زودتر بر اندوه خود غلبه کنند. این تجمعات، فضایی را ایجاد می‌کند که در آن افراد می‌توانند احساسات خود را به اشتراک بگذارند و از یکدیگر حمایت کنند. با مرور خاطرات شیرین و بیان داستان‌های مشترک، احساسات مثبت و یادآوری لحظات خوش گذشته، به تسکین درد و اندوه ناشی از فقدان کمک می‌کند.

در واقع، مراسم ترحیم نه تنها یک آیین سوگواری است، بلکه یک فرصت برای تقویت پیوندهای اجتماعی و انسانی نیز به شمار می‌آید. این مراسم، به خانواده متوفی یادآوری می‌کند که در این لحظات سخت، تنها نیستند و حمایت عزیزان و دوستانشان همیشه در کنارشان خواهد بود. در نهایت، این مراسم به عنوان یک نماد از عشق و همدلی در جامعه، به حفظ ارزش‌های انسانی و اجتماعی کمک می‌کند.

مراسم خاکسپاری

مراسم خاکسپاری یکی از مراحل مهم و حساس در مراسم ترحیم است که به هنگام دفن متوفی برگزار می‌شود. هدف اصلی این مراسم، ادای احترام به فرد درگذشته، کمک به آرامش روح او و تسلی دادن به خانواده و دوستان بازمانده است. این مراسم شامل بخش‌های مختلفی است که بسته به فرهنگ‌ها و سنت‌های محلی ممکن است متفاوت باشد.

مراحل کلی مراسم خاکسپاری معمولاً به این صورت است:

1. تشییع جنازه: در این مرحله، جسد متوفی با تابوت یا خودروهای ویژه به محل دفن منتقل می‌شود. این انتقال به عنوان نشانه‌ای از احترام و عشق به فرد درگذشته انجام می‌گیرد.

2. دعا در زمان تدفین: در این بخش، دعاهای مخصوصی توسط روحانی یا افراد متبحر بالای جنازه قرائت می‌شود. این دعاها به آرامش روح متوفی کمک کرده و به خانواده داغدار تسلی می‌بخشد.

3. موسیقی: گاهی اوقات، موسیقی خاصی نیز در این مراسم نواخته می‌شود که به ایجاد فضایی معنوی و آرامش‌بخش کمک می‌کند.

4. تسلیت به بازماندگان: پس از مراسم تدفین، مهمانان به خانواده متوفی تسلیت می‌گویند و با ابراز همدردی، به آن‌ها قوت قلب می‌بخشند.

5. مراسم بعد از خاکسپاری: بعد از مراسم خاکسپاری و تدفین، معمولاً در منزل متوفی یا مکان دیگری مجلسی برای پذیرایی و عرض تسلیت برگزار می‌شود. در این مراسم، افراد برای متوفی دعا می‌کنند، قرآن می‌خوانند و به تسلی بازماندگان می‌پردازند.

این مراحل نه تنها به ادای احترام به فرد درگذشته کمک می‌کند، بلکه به خانواده و دوستان او نیز فرصتی می‌دهد تا در کنار یکدیگر، اندوه خود را به اشتراک بگذارند و از حمایت یکدیگر بهره‌مند شوند.

مجالس سوم و هفتم

پس از تدفین، یکی از مهم‌ترین مراسم‌هایی که برگزار می‌شود، مجلس ختم سومین روز است که به آن مراسم ترحیم نیز گفته می‌شود. این مراسم معمولاً با حضور دوستان و آشنایان برگزار می‌گردد و فضایی معنوی و همدلانه را ایجاد می‌کند.

زمان و مکان مجالس سوم و هفت به بستگان متوفی اطلاع داده می‌شود و اعلامیه‌های چاپ شده در لحظه خاکسپاری و همچنین پس از پایان این مراسم، به روش‌های مختلف در اختیار آشنایان و بستگان قرار می‌گیرد یا در مکان‌های عمومی مانند کوچه و بازار نصب می‌شود.

در این مجلس، دعا و قرآن خوانده می‌شود و ممکن است سخنرانی‌های عرفانی و مذهبی نیز انجام شود. همچنین، استفاده از گروه‌های موسیقی و مداحی از دیگر نکات خاص این مراسم‌هاست که به ایجاد فضایی آرام و تسلی‌بخش کمک می‌کند. این مراسم نه تنها به یادبود فرد درگذشته اختصاص دارد، بلکه فرصتی است برای همدردی و نزدیکی بین بازماندگان و دوستان، که در این لحظات سخت در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.

نحوه پذیرایی در مراسم ترحیم

روش پذیرایی مراسم ختم، ریشه در فرهنگ مردم هر منطقه دارد. پذیرایی شامل دسر، شیرینی، میوه، نوشیدنی و غذا می­باشد که دسرهای مختلف برای پذیرایی مراسم ترحیم شامل دسر سنتی و دسر جدید و بروز است:

دسر

دسر سنتی
غالباً در مراسم ختم یا ترحیم، دسر سنتی مصرف می‌شود که شامل حلوا و خرما می‌باشد.

1.حلوا:
این دسر، بسیار ساده و کلاسیک تزئین می‌شود و گزینه مناسبی برای پذیرایی در مراسم ترحیم است. حلوا می‌تواند با پودر نارگیل، خلال پسته و بادام تزئین گردد.

2. خرما:
می‌توان از خرمایی استفاده کرد که در میان آن مغز گردو قرار دارد و با پودر نارگیل تزئین شده است. البته گاهی به جای مغز گردو، از مغز بادام و یا حتی مغز پسته استفاده می‌شود. معمولاً از میهمانان با خرما و چای دمی مرغوب پذیرایی می‌شود.

دسر مدرن
امروزه بسیاری از مجموعه‌ها در مراسم ترحیم و ختم، بسته‌های ویژه‌ای را تهیه می‌کنند که با تزئین و دیزاین بسیار زیبا و مجلل آماده‌سازی می‌شوند و می‌توانید به‌صورت آماده خریداری نمایید. در حال حاضر، مراسم ترحیم پیشرفت زیادی کرده است و بیشتر اوقات به منظور حفظ حرمت مهمان‌ها و همچنین رعایت بهداشت، از بسته‌های پذیرایی استفاده می‌شود.

بسته‌های پذیرایی معمولاً شامل موارد زیر است:

1. میوه:
سیب، پرتقال، موز، خیار

2. آجیل مشکل‌گشا

3.آبمیوه و یا انواع کیک

4. حلوای خرما یا خرما

5. قاشق و چنگال پلاستیکی

این تغییرات به مراسم ترحیم جلوه‌ای مدرن و شیک می‌بخشد و به مهمانان احساس راحتی و احترام می‌دهد.

انواع شیرینی مناسب مراسم ترحیم

در مراسم‌های امروزی، به‌علاوه خرما که واقعاً یک گزینه سنتی و کلاسیک به شمار می‌آید، از شیرینی‌هایی مانند کیک یزدی، میکادو و شیرینی زبان نیز برای پذیرایی استفاده می‌شود. این شیرینی‌ها به تنوع و جذابیت مراسم افزوده و تجربه‌ای دلپذیر برای مهمانان فراهم می‌کنند.

پذیرایی با انواع میوه

میوه یکی از اجزای ضروری پذیرایی در مراسم ترحیم به شمار می‌آید. سبک پذیرایی میوه در مکان‌هایی مانند مسجد، تالار یا منزل متفاوت است و بسته به آداب و رسوم هر گروه از مردم، ممکن است تغییر کند. این تنوع در ارائه میوه‌ها به مراسم جلوه‌ای خاص و متناسب با فرهنگ و سنت‌های محلی می‌بخشد.

پذیرایی با نوشیدنی‌ها

با توجه به مکان برگزاری مراسم ترحیم، می­توان از نوشیدنی­هایی مثل قهوه، چای و یا حتی آبمیوه ‌طبیعی بعنوان پذیرایی استفاده کرد. شایسته است انواع نوشیدنی‌ها به صورت سرد یا گرم در اختیار مهمانان باشد که هر یک از آنها بسته به سلیقه خود از نوشیدنی­ها استفاده کنند.

شام مجلس ترحیم

شام مجلس ترحیم باید غذایی باشد که مورد پسند بیشتر مهمانان باشد. یک ایده جذاب این است که دو نوع شام متفاوت برای مراسم ختم تهیه کنید تا احتمال نارضایتی مهمانان به حداقل برسد. معمولاً غذاهایی مانند چلو جوجه‌کباب، چلوکباب و زرشک پلو با مرغ از استقبال بیشتری برخوردار هستند.  این نکات می‌تواند به برگزاری مراسمی با کیفیت و مطلوب برای مهمانان خود برگزار کنید.

مکان برگزاری مراسم ترحیم

برای همه مراحل پذیرایی از مهمان­ها باید برنامه ریزی دقیقی انجام شود و از قبل طرحی جامع برای مکان و زمان پذیرایی در نظر گرفته شود تا همه احساس خوبی در مراسم اندوهگین ترحیم داشته باشند. پذیرایی در سه مکان مختلف می­تواند انجام شود:

پذیرایی در محل تدفین متوفی یا فضای باز

اگر مراسم ترحیم در محل تدفین متوفی یا فضای باز برگزار شود باید میز و صندلی مناسب و حتی سایبان  برای آسایش مهمانان در نظر گرفته شود و اگر پذیرایی نوشیدنی­ها و بسته­ های مخصوص بعهده افراد خاص باشد، نمود بهتری دارد.

پذیرایی در تالار

وقتی در تالار یا خانه پذیرایی انجام می­شود،کارها بسیار منظم پیش خواهد رفت و معمولاً مراحل مختلف پذیرایی توسط افراد مجرب انجام می­شود. خدمات انواع تالار ترحیم به شما کمک می‌کند به مدیریت بهتری در مورد پذایرایی، اسکان و رسیدگی به مهمانان خود برسید و با خیال آسوده تر و باشکوه‌تر این مراسم را برگزار کنید.

پذیرایی در خانه

وقتی مراسم ترحیم یا یادبود در فضای خانه برگزار می­شود، فضایی راحت و صمیمی برقرار است که خانواده متوفی با شله زرد، حلوا، خرما در ظروف غالباً سنتی یا یک­بار مصرف از مهمانان پذیرایی می­کنند. امکان داردبرخی از مدعوین شما بعد از پایان مراسم رسمی ترحیم برای عرض تسلیت به منزل شما مراجعه کنند که باید از قبل تدارکات لازم را دیده باشید. می­توانید پذیرایی کلاسیک چای خرما داشته باشید یا حتی برای شرایط خاص از میوه استفاده کنید.

برگزاری مراسم در کمال آرامش و احترام

مراسم ختم یا مراسم ترحیم باید در کمال دقت و البته آرامش برگزار شود تا همه مهمان­ها احساس احترام داشته باشند. با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم محل سکونت خود، حتی می­توانید از موسیقی مذهبی یا موزیک­های آرام استفاده کنید.

در مراسم ترحیم باید به گونه ­ای از تزئینات مختلف بهره برد که همه افراد احساس آرامش و احترام داشته باشند و تا اندازه ای که ممکن است سبک عرفانی و ملایم مراسم حفظ شود. همچنین در مراسم ترحیم می­بایست در بدرقه مهمان­ها دقت کامل بعمل آید و از تک تک افراد تشکر ویژه صورت پذیرد و از کلمات و عبارات محترمانه استفاده شود.

تالار جام جم

تالار  جام جم، با بیش از دو دهه تجربه در برگزاری انواع مراسم، فضایی دلنشین و کلاسیک را برای میزبانی از شما مهمانان گرامی فراهم آورده است. این تالار با ظرفیت 350 نفر و دو سالن مجزا، گزینه ای ایده آل برای برگزاری مراسم های مختلف از جمله عروسی، ترحیم، نامزدی و تولد است.

منوهای متنوع و خلاقانه، همراه با پذیرایی لوکس و با کیفیت، از ویژگی های برجسته تالار جام جم است. طراحی داخلی شیک و چشم نواز این تالار، فضایی رمانتیک و به یاد ماندنی را برای مراسم شما رقم می زند. علاوه بر این، امکان برگزاری مراسم ویلایی، تجربه‌ای متفاوت و خاص را برای شما و مهمانانتان به ارمغان می آورد.

تالار جام جم با موقعیت مکانی مناسب و دسترسی آسان از تمام نقاط شهر، به همراه قیمت‌های رقابتی و خدمات با کیفیت، انتخابی مطمئن برای برگزاری مراسم شماست. تیم حرفه‌ای و مجرب این تالار، آماده‌اند تا با ارائه مشاوره‌های تخصصی، به شما در برگزاری هرچه بهتر مراسم کمک کنند.

سخن پایانی

مراسم ترحیم در ایران، نمادی از همدلی و احترام به یاد عزیزان از دست رفته است که ریشه در فرهنگ غنی این سرزمین دارد. این مراسم نه تنها فرصتی برای ابراز تسلیت و همدردی با خانواده متوفی است، بلکه به تقویت پیوندهای اجتماعی و انسانی نیز کمک می‌کند. با برگزاری مراسمی با دقت و احترام، می‌توان به بازماندگان احساس نزدیکی و حمایت بخشید و یاد و خاطرات خوب فرد درگذشته را زنده نگه داشت. در نهایت، این مراسم به عنوان یک آیین مذهبی و سنتی، ارزش‌های انسانی و اجتماعی را در جامعه تقویت می‌کند و به حفظ یاد عزیزان کمک می‌نماید.